Cần sớm sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phi pháp luật trong lĩnh thay đổi vực năng lượng nguyên tử

Theo Cục An toàn Bức xạ và Hạt nhân (Bộ Khoa học và Công nghệ): những năm qua, Quốc hội và cơ quan quản lý các cấp đã ban hành một lượng khá lớn các văn bản quy phạm luật pháp hệ trọng đến an toàn bức xạ và hạt nhân. Văn bản cao nhất trực tiếp điều chỉnh lĩnh vực này là Luật năng lượng nguyên tử, được Quốc hội duyệt năm 2008. Dưới Luật năng lượng nguyên tử còn có 4 nghị định của Chính phủ, 20 thông tư và nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định cụ thể về các biện pháp bảo đảm an toàn bức xạ và hạt nhân. Phần lớn các đề nghị đảm bảo an toàn bức xạ cho các cơ sở bức xạ truyền thống tại Việt Nam (không bao gồm Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận) đã được bộc lộ tương đối đầy đủ trong các văn bản luật, nghị định và thông tư. Các quy định của Việt Nam, đặc biệt là các quy định kỹ thuật thường được xây dựng dựa trên các hướng dẫn mới nhất của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cũng như sự giúp đỡ của các nhà chuyên môn nước ngoài nên luôn bảo đảm tính chất khách quan, khoa học và hấp thụ được kinh nghiệm quản lý, trí óc của quốc tế... Tuy nhiên, đến nay, công tác xây dựng văn bản luật pháp trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử vẫn còn nhiều hạn chế. Tiến độ soạn thảo và ban hành các văn bản pháp luật còn chậm, chưa bắt kịp với đòi hỏi của công tác quản lý do nhiều nội dung quản lý rất mới, nhiều chuyên môn chưa có thật ngữ tương đương nên gặp khá nhiều khó khăn trong việc dịch chuyển tài liệu và hồ sơ. Một số điểm bất cập trong Luật năng lượng nguyên tử và các văn bản dưới Luật đã bắt đầu miêu tả nhưng chưa được sửa đổi kịp thời. Số lượng các văn bản quy phạm pháp luật về an toàn hạt nhân còn quá ít, chưa điều chỉnh đầy đủ các khía cạnh an toàn của Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, trong khi thời khắc phê duyệt địa điểm và xây dựng nhà máy đã cận kề. Ngoại giả, các cơ quan quản lý chưa có một quy hoạch chính thức về xây dựng quy chuẩn kỹ thuật và tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia. Việc xác định số lượng, nội dung các quy chuẩn và tiêu chuẩn cần được xây dựng hoặc ưng ý là rất cần thiết để các cơ quan soạn thảo mường tưởng cụ thể về khối lượng, tính chất công việc và khả năng xây dựng, để từ đó chuẩn bị nguồn lực ăn nhập bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ…/. Nguyễn Bích Thủy