Ngày 19/7, tại TP.HCM VKSNDTC tổ chức hội thảo "hợp nhất nhận thức , ứng dụng pháp luật trong việc xử lý các hành vi chế tạo, tích trữ, chuyển vận, dùng, mua bán trái phép hoặc cướp đoạt vật liệu nổ, quy định tại điều 232 BLHS". Hội nghị có sự dự của đồng chí Trần Công Phàn - Phó Viện trưởng VKSNDTC, các đồng chí trưởng phòng, KSV thực hiện quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm các vụ án về an ninh của 34 VKSND các thị thành trực thuộc trung ương khu vực phía Nam (Từ Quảng Trị trở vào).
Mở màn Hội nghị, đồng chí Trần Công Phàn, Phó Viện trưởng VKSNDTC cho biết: “Trong những năm gần đây tội nhân liên can đến nguyên liệu nổ có chiều hướng ra tăng với tính chất hết sức phức tạp. Việc giải quyết các vụ án mặc dù đã áp dụng luật pháp để xử lý theo điều 232 BLHS năm 1999 nhưng các cơ quan tiến hành tố tụng vẫn phải dùng các quy định luật pháp cũ để giải quyết, bởi vậy khi xử lý còn thiếu hợp nhất, nhiều vướng mắc. Nhất là định khung hình phạt.”.
Có mặt tại Hội nghị, đồng chí Lê Bá Thân chánh tòa hình sự góp quan điểm về việc trong quy định 232 bộ luật hình sự, cần cho thêm thông báo về khái niệm vật liệu nổ. Điều luật chế tác nhưng thông tư nói về sinh sản mà điều 232 chỉ nói về chế tác như vậy cần có hướng cụ thể hơn. Cũng theo đồng chí Thân việc quy định khối lượng thuốc nổ cũng cần được tham khảo, nhưng chất liệu nổ thì phải coi xét vì ở đây được đánh giá bằng sức công phá của mỗi loại chất liệu nổ. Vấn đề về hậu quả cũng được ông Thân quan hoài, theo ông Thân, hậu quả cần được chia theo nhiều hướng như gây hậu quả cho người, kinh tế, chính trị, môi trường… cần được xử lý như thế nào. Việc mua bán thuốc nổ qua biên thuỳ hay mua bán trong nước cũng cần có một quy định chung hợp nhất hơn về xử phạt. Bên cạnh đó, vấn đề việc xử phạt người dân cũng cần coi xét cụ thể hợp tình hợp lý hơn, nếu người dân sử dụng lấy bom mìn xót lại trong chiến tranh để bán phế liệu thì nên nhắc nhở còn những việc lấy thuốc nổ đi bán thì cần cân nhắc xử lý thật nghiêm, đặc biệt người mua cần xử lý nghiêm khắc nhất.
Tham luận tại Hội nghị, đồng chí Nguyễn Đình Trung phó vụ trưởng vụ 2 mỏng những Quan điểm riêng về quyết định 232 BLHS. Theo đồng chí Trung cho rằng gần đây, tình trạng dùng thuốc nổ để báo thù cá nhân, cướp tài sản xẩy ra nhiều. Trong thực tại công tác truy tố, VKS các địa phương áp dụng thông tư 1/1995 để quyết định truy tố các bị can theo khoản 1,2 điều 232 BLHS. Đối với khoản 232 BLHS thì vận dụng thông tư 06/2008 để làm căn cứ định số lượng thuốc nổ để truy tố. Nên, theo quy tiên đề xuất giữ nguyên các quy định về số lượng vật phi pháp của thông tư 01/1995. Đối với số lượng thuốc nổ truy tố ở khoản 3 thì vận dụng thông tư 06/2008 quy định về số lượng thuốc pháo. Các loại nguyên liệu nổ khác thì có thể tham khảo các tính tỷ lệ vật phạm pháp quy định tại các văn bản luật pháp tương tự như thông tư liên tịch số 01/TTLT ngày 11/8/2003. Quan điểm thứ 2 ông Trung nói về công tác quản lý quốc gia đối với lĩnh vực dùng nguyên liệu nổ còn nhiều kẽ hở… dẫn đến tình trạng trữ, mua bán, dùng đối với vật liệu nổ ngày càng nhiều. Cho nên cần tăng số lượng vật phi pháp làm căn cứ quyết định khung hình phạt và tăng gấp 2 lần đối với toàn bộ các khoản quy định tại thông tư 01/1995. Quan điểm thứ 3 ông Trung cho rằng ở thông tư 01/1995 chỉ dẫn nên mặc dầu số lượng vật phạm pháp đặc biệt lớn (hàng ngàn kg) nhưng vẫn truy tố theo khản 3 điều 232 BLHS.
Cuối Hội nghị, đồng chí Trần Công Phàn Phó Viện trưởng VKSNDTC nhấn mạnh: Cần thống nhất các quy định luật pháp trong việc giải quyết các vụ án “chế tạo, tích trữ, chuyên chở, dùng, mua bán trái phép hoặc cướp đoạt nguyên liệu nổ” để cùng hướng tới một nội dung cụ thể. Cũng theo đồng chí Phàn, ngoài việc hợp nhất dự thảo cũng cần quan tâm tới vấn đề về đối tượng tác động của tội nhân, tình tiết cũng như nhân tố định tội hoặc khung hình phạt. Phải dựa vào số lượng vật bất hợp pháp làm căn cứ truy cứu nghĩa vụ hình sự, với những tình tiết gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng , đặc biệt nghiêm trọng thì phải xử lý nghiêm theo quy định tại điểm D khoản 2, điểm B khoản 3 và điểm B khoản 4 điều 232 BLHS.
Đồng thời truy cứu bổn phận hình sự với người có nhiều hành vi phạm tội. Trong vấn đề thẩm quyền điều tra cũng cần được nghiên cứu kỹ hơn, khi có căn cứ xác định vụ án không thuộc thẩm quyền, VKS cần luận bàn, thống nhất với cơ quan điều tra và quyết định chuyển vụ án đến cơ quan điều tra có thẩm quyền. Ngoài ra việc hấp thu, bảo quản và xử lý vật chứng cũng cần được quan tâm hơn nữa. Trong khi chờ ban hành thông tư liên tịch hướng dẫn việc gửi tang vật là vật liệ nổ và khí giới quân dụng trong các vụ án hình sự, việc hấp thụ, bảo quản và xử lý tang chứng là vật liệu nổ cần thực hành cụ thể theo 3 điều 11 pháp lệnh quản lý, dùng khí giới, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ. Điều 12 thông tư số 31/2012/TT-BCA ngày 29/5/2012 của Bộ công an quy định. Kết thúc Hội nghị, đồng chí Trần Công Phàn gợi ý trong quá trình thực hành, nếu có vướng mắc hoặc cần hướng dẫn bổ sung yêu cầu VKS các địa phương vắng VKSNDTC để giải thích và hướng dẫn kịp thời. Gia Huy |