Việc Quốc hội xếp đặt lịch hai hoạt động này gần nhau và bố trí chất vấn sau lấy phiếu tín nhiệm đã có dụng ý, như khẳng định của Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc. Đó là, nếu như bố trí chất vấn trước rồi lấy phiếu tín nhiệm sau thì sẽ không công bằng với những người không tham gia đáp chất vấn, vì mỗi kỳ chỉ có 5 thành viên Chính phủ giải đáp chất vấn, trong khi số người lấy phiếu tín nhiệm kỳ này là 47. Điều đó cũng cho thấy sự ảnh hưởng của hoạt động chất vấn tới tín nhiệm tại Quốc hội và cử tri lớn như thế nào. Cũng như các phiên chất vấn trước đây, hai điểm chủ chốt được quan tâm là trả lời thẳng câu hỏi và việc thực hành lời hứa. Kỳ này, trong quá trình trả lời của 4 vị trưởng ngành đã có sự dự bổ sung, giải trình thêm của 7 vị Bộ trưởng và 2 Phó Thủ tướng, làm rõ thêm nhiều nội dung và hướng giải quyết đối với các vấn đề mà đại biểu đã nêu ra. Phiên chất vấn đã trình bày bản sắc của người “cầm trịch” - chủ toạ Quốc hội. Trong vai trò điều khiển, Chủ tịch Quốc hội đã kịp thời định hướng cả người hỏi và trả lời nếu nhận thấy người đặt câu hỏi lặp lại, câu hỏi không đúng chức năng, nhiệm vụ của Bộ trưởng hoặc hỏi dài dòng, rải rác.
Chủ tịch Quốc hội nhiều lần nhắc Bộ trưởng phải trả lời gọn, trọng điểm, trung tâm, đồng thời chính chủ toạ cũng đặt những chất vấn rất sắc, gọn đối với Bộ trưởng, mang tính trực diện, hỏi thẳng, đáp ngay. Chính sự linh hoạt trong quá trình điều hành chất vấn, sự cương nghị, kiên cố và nhạy bén của người “cầm trịch” đã khiến diễn đàn chất vấn thêm độ nóng, tăng tính quyến rũ, kịch tính, sinh động và hạn chế được những diễn biến kể lể dễ “ru ngủ” nghị trường. Bởi lẽ đó, không chỉ các Bộ trưởng, trưởng ngành mà chính Chủ tịch Quốc hội đã biểu thị rõ sự tín nhiệm nổi bật trong hoạt động chất vấn. Điều quan yếu nhất trong hỏi và giải đáp, đó là tính hội thoại hỏi thẳng, đáp ngay, hỏi gọn, đáp trúng. Và nguyên tố “ghi điểm” trước cử tri, có thuyết phục hay không, phụ thuộc vào trí tuệ, bản lĩnh và khả năng diễn thuyết. Đại biểu Dương Trung Quốc:Những lời hứa chỉ mang tính chất định hướng Cho rằng nhiều vấn đề thuộc nghĩa vụ nhiều bộ, ngành, lại tồn tại từ lâu nên đại biểu Dương Trung Quốc khẳng định, để khắc phục không đơn giản... -Nhiều vấn đề chất vấn đã nói tại nhiều kỳ nhưng chưa có giải pháp mới, ông nghĩ sao?
Bất kỳ hiện tượng nào cũng là tích hợp nhiều yếu tố, liên hệ nhiều ngành, nhiều bộ khác nhau. Nên chi, theo tôi trong hoạt động chất vấn nên dành nhiều thời gian cho Bộ trưởng để đại biểu Quốc hội khai hoang nhiều bình diện khác nhau. Như thế sẽ không dẫn tới sự đùn đẩy lẫn nhau. Chẳng hạn như, Bộ trưởng giao thông, một mình chẳng thể gánh vác hết nhiệm vụ để khẳng định rằng có giảm được tai nạn liên lạc không mà nó can dự nhiều bộ, ngành khác, cùng phối hợp thực hiện. Trong trả lời, việc tạo điều kiện để những Bộ trưởng can hệ cùng giải đáp là cấp thiết. -Vậy ông đánh giá thế nào về những giải pháp như Bộ trưởng hứa trước Quốc hội? Với cách làm hiện giờ đã có những tiến bộ, từ phía đại biểu đặt câu hỏi đến phía Bộ trưởng trả lời. Phải thấy rằng, trong tình huống chất vấn trực tiếp, đại biểu đề cập rất nhiều góc cạnh, nhiều nội dung quan tâm, đòi hỏi rất nhiều ở năng lực Bộ trưởng khi đáp. Thành ra đương nhiên chẳng thể làm thỏa mãn ắt đại biểu, cử tri, và những lời hứa trong trường hợp này cũng chỉ mang thuộc tính định hướng thôi. -Nhiều Bộ trưởng có tần suất trả lời chất vấn khá dày, trong khi có bộ lại hiếm khi trả lời? Bộ máy Chính phủ có gần 30 bộ, ngành, nếu chia ra mỗi kỳ họp để luân phiên nhau thì bình quân mỗi vị xuất hiện 1,2 lần, tất nhiên có lĩnh vực nóng hơn thì giải đáp nhiều lần. Do đó, việc này cũng là thường nhật. Đại biểu Tôn Thị Ngọc Hạnh, Đắk Nông:trả lời trực tiếp trước diễn đàn đòi hỏi kỹ năng từng người
Theo đại biểu Tôn Thị Ngọc Hạnh, việc dành mỗi buổi cho một Bộ trưởng đáp là đủ, mặc dầu còn nhiều đại biểu không còn thời gian để hỏi tại hội trường. -Theo dõi qua nhiều kỳ, bà nhận thấy... Tôi cho rằng, mỗi kỳ họp, hoạt động chất vấn được cải tiến hơn, nghĩa vụ giải đáp của Bộ trưởng rõ ràng hơn và vấn đề đại biểu nêu ra cũng được giải quyết từng bước. -Kỳ này, chất vấn tiến hành ngay sau khi Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm. Bà có cho rằng, các Bộ trưởng khi đáp chất vấn ít nhiều ảnh hưởng tâm lý từ đợt lấy phiếu vừa qua? Việc lấy phiếu tín nhiệm có nghĩa vụ người được đánh giá và cả người bỏ phiếu. Đại biểu Quốc hội, cử tri sẽ có những đánh giá sau khi bỏ phiếu. Tất nhiên đứng trước một diễn đàn, với thời gian, khuôn khổ như thế cũng chẳng thể nào đáp ứng đầy đủ được. Còn việc ảnh hưởng thì cũng phần nào thôi. -Chủ toạ Quốc hội nhiều lần nhắc Bộ trưởng phải trọng điểm, trọng tâm, tránh đáp dàn trải, nói quanh? Trách nhiệm giải đáp được nâng lên, nhưng đúng là một số nội dung cũng còn vòng quanh, việc đó cũng từng bước rút kinh nghiệm. -Trong đáp, có quan điểm cho rằng không ít Bộ trưởng còn nặng ít thành tích, chưa rõ trách nhiệm cá nhân? Đây thực ra cũng là kỹnăng, phương pháp của từng người. Nhưng qua đó cũng cho thấy việc trả lời có khi chưa đi vào trọng điểm lắm, chưa rõ bổn phận, chưa biểu thị được hết những việc mình làm. - Vậy đại biểu chấp thuận với ai nhất? Tôi khá ấn tượng với phần giải đáp của Bộ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền. Đại biểu Bùi Thị An (Hà Nội):Bám sát vấn đề nhưng cần giải đáp cụ thể, rõ ràng hơn
Dìm các Bộ trưởng đã bám sát nội dung để trả lời các câu hỏi chất vấn, tuy nhiên đại biểu Bùi Thị An (Hà Nội) cho rằng, cả người hỏi và người trả lời vẫn mắc phải những tội lỗi không mới: người hỏi dông dài, không rõ ý trong khi người trả lời có lúc rơi vào kể lể, mỏng thành tích, làm nhạt không khí chất vấn vốn cần sự sôi động, gay cấn... - Kỳ này, có “tư lệnh” lần trước hết đăng đàn nhưng cũng có người quá quen tại nghị trường chất vấn như Bộ trưởng Cao Đức Phát, bà nghĩ sao? Đáp nhiều lần cũng là việc thường ngày, như lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn rộng, liên hệ phần nhiều cử tri. Tôi cảm nhận và đánh giá có phần khác nhau về mỗi phần trả lời chất vấn của các bộ trưởng, trưởng ngành. Tôi thấy Bộ trưởng Cao Đức Phát đáp tương đối rõ, đã nêu được những vấn đề chính liên hệ giải quyết những bức xúc cho dân cày bây chừ. Cần lao trong nông nghiệp rất lớn, nếu giải quyết được vấn đề dân cày cũng có nghĩa giải quyết được vấn đề quan yếu kinh tế của đất nước. Bộ trưởng Cao Đức Phát đã nêu được vấn đề gốc ở đây là quy hoạch, nâng cao giá trị sản phẩm, đưa khoa học, công nghệ vào vận dụng trong sản xuất, gắn sinh sản với tiêu dùng... -Còn với các Bộ trưởng khác thì sao? Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền cũng đã nêu được những bức xúc trong lĩnh vực cần lao, việc làm, vấn đề lương bổng... Khi đi vào những vấn đề cụ thể thì đều đã đáp được, căn bản là rõ. Tuy nhiên tôi vẫn thấy dông dài, đáng ra có thể giải đáp ngắn gọn hơn để đại biểu có điều kiện luận bàn, hỏi nhiều vấn đề hơn. Với Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh, lĩnh vực quản lý quá rộng (văn hóa, thể thao, du lịch) và hẳn nhiên quá nhiều bức xúc. Có lẽ do vậy nên phần giải đáp cũng có phần dài dòng, cần đáp rõ hơn. -“Người mới” của diễn đàn chất vấn, Viện trưởng Nguyễn Hòa Bình thì sao, thưa bà? Viện trưởng Viện Kiểm sát dân chúng vô thượng Nguyễn Hòa Bình lần đầu giải đáp chất vấn, tuy nhiên ông cũng đã nắm được vấn đề, tương đối rõ. Chỉ có điều, giải pháp đã đưa ra nên cụ thể hơn, tập hợp hơn và cần đi vào phần gốc để giải quyết được tốt hơn. Với Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, về cơ bản tôi cũng tán thành nội dung trả lời tại kỳ này |
Thứ Ba, 23 tháng 7, 2013
Tín nhiệm trong chất vấn
